İlk kere ikinci cins deneyimi yaşan Türkiye’de, Recep Tayyip Erdoğan’ın bir sefer daha cumhurbaşkanı seçilmesinin akabinde iç ve dış politikada sıkıntıların çözümüne yönelik adımların nasıl atılacağı da gündeme geldi. Bunlardan biri de seçim sürecinin en tartışmalı hususlarından biri olan ‘Suriyeli sığınmacılar melesi’ oldu.
Erdoğan: Vatandaşlarımızın bu bahisteki beklentilerini karşılamak görevimizdir
Bu çerçevede Cumhurbaşkanı Erdoğan, balkon konuşmasında, “Ülkemize ve milletimize yakışır yol ve sistemlerle, vatandaşlarımızın bu mevzudaki beklentilerini karşılamak görevimizdir” ifadelerini kullandı. Özellikle ‘vatandaşların da talebi olan sığınmacıların istekli geri dönüşlerinin siyasetlerinin bir modülü olarak değerlendirdiklerinin’ altını çizen Erdoğan, “Suriye topraklarındaki inançlı bölgelere bugüne kadar 600 bine yakın kişinin istekli olarak geri dönmesini sağladık. Katar’la bir iş birliği yaptık, yeni bir iskan projesiyle, birkaç yıl içinde 1 milyon kişinin daha dönüşünü temin edeceğiz” dedi.
Taraflar ‘geri dönüşleri’ Moskova’daki 4’lü dorukta onaylamıştı
Son olarak Türkiye ve Suriye arasındaki krizde yeni bir dönemece girilmiş, 10 Mayıs’ta Türkiye, Rusya, İran ve Suriye dışişleri bakanlarının Moskova’da gerçekleştirdiği 4’lü zirvede, Türkiye-Suriye ilişkilerinin ilerletilmesi için bir ‘yol haritası’ hazırlanmasını kararlaştırılmıştı. Buna nazaran tepeden, “Suriyelilerin anavatanlarına istekli, inançlı ve onurlu dönüşlerinin sağlanması ve ihtilaf sonrası tekrar inşanın kolaylaştırılması bakımından, Suriye’ye yönelik milletlerarası yardımın artırılmasının taşıdığı ehemmiyetin altı çizildi” kararı çıkmıştı.
Konuyu Sputnik’e anlatan gazeteci ve müellif Musa Özuğurlu, Türkiye’nin ‘sığınmacı sorununda’ hangi etapta olduğuna ve neler yapılabileceğine dair değerlendirmelerde bulundu.
‘Mültecilerin Suriye’nin kuzeyindeki bölgelere yerleştirilmesi demografik manada sorunlar yaratabilir’
Suriye ile Türkiye ortasında temas kurulması gerektiğine dikkat çeken Özuğurlu, “Fakat hükümetin siyasetinde hem bir yandan bunu sağlamak var hem de bir yandan bu bölümün sıkıntısını bir politik koz olarak kullanmak var. Suriye ile bir ekip görüşmeler ve olağanlaşma de devam ediyor. Suriye’nin birtakım kaideleri var, Türkiye’nin de var. Sonuç itibariyle bir pazarlık masasından bahsediyoruz. Mültecilerle ilgili olarak birebir vakitte Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki bölgelerle ilgili gelecekle ilgili bir siyaseti var. O da kimi mültecilerin oraya yerleştirilmesi. Bu gayeyle toplu konut üzere şeyler de yapılıyor ve bu Katar ile işbirliği halinde yapılıyor. Birincisi, bu türlü bir durum ortaya çıktığında Suriye idaresi bunu kabul edecek mi? İkincisi, bu şahısların oraya yerleştirilmesi demografik manada orada birtakım sorunlar ve dertler yaratabilir” dedi ve devam etti:
‘Mültecilerin gitmesi, gönderilmesi, istekli olarak toplu konutlara yerleşmeleri çok da kolay değil’
‘Hükümet, mültecilerin toplum içerisinde bir rahatsızlık yarattığının farkında ve bundan kurtulmaya çalışıyor’
Ankara’nın da mültecilerin gitmesini teşvik etmeye çalıştığına dikkat çeken Özuğurlu, “İktidar, Bu insanların orada Suriye devletinin denetimi dışında bir yerde yaşamaları üzere orada kendilerine bir habitat yaratmaya çalışıyor. Bu Türkiye’nin teminatıyla olur. Ama milletlerarası hukuka baktığımız vakit orası Suriye’nin toprağı. Eninde sonunda Suriye’nin oralara girme ve bu bölgelerde denetimi sağlama hakkı var. Yani yarın öbür gün Türkiye bunu sonuna kadar devam ettiremez. ‘Mültecilerin inançlı bir formda kendi ülkelerine dönmelerinden’ bahsediyoruz; bu aslında tam aykırısı teminatlarının ortadan kaldırılması demek. Suriye hükümetinin isteği olmadan bu türlü bir şeyin yapılması ileride bu mültecilerin tekrar birebir durumlarla müsabakası manasına gelir. Hükümet, Suriyeliler olsun diğer mülteciler olsun bunların toplum içerisinde bir rahatsızlık yarattığının farkında ve bundan bir halde kurtulmaya da çalışıyor. Ama tıpkı vakitte kendilerini teşvik eden, kendilerini buraya getiren bu hükümet olduğu için bundan geri adım atmıyormuş üzere görünmeye çalışıyor. O nedenle de bu türlü bir formül bulundu ancak bu formül bence çok da ileride herkesin memnun olabileceği bir formül değil. Ne Suriye idaresinin ne de mültecilerin ve daha sonra çıkacak bir ekip sıkıntılar nedeniyle de Türkiye’nin keyifli olacağı bir formül değil” tabirlerini kullandı.
