Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Menkul Değer Tesis Hakkında Tebliğ’de değişikliğe gitti. 17 Mayıs 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan değişikliğe nazaran gerçek kişi ek dönüşüm oranına nazaran menkul değer tesisine ait süreksiz uygulama eklendi.
TCMB 26 Mayıs-28 Temmuz tarihleri ortasında gerçek kişi Döviz hesabından TL’ye yüzde 10’luk dönüşüm gayesini yakalayamayan bankalar eksik kalan kısım kadar menkul değer tesisi yükümlülüğü getirdi.
Eklenen süreksiz 11’inci unsurda “28/7/2023 (dâhil) hesaplama tarihine kadar uygulanmak üzere, mevduat ve iştirak bankalarının tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt sistemi temel alınarak Merkez Bankasınca belirlenen yol ve asıllara nazaran bankalarca hesaplanacak gerçek kişi yabancı para mevduat/katılım fonundan Türk lirası mevduat/katılma hesabına ek dönüşüm oranına nazaran 26/5/2023 hesaplama tarihinden itibaren ilgili hesaplama periyodunda yüzde 10,00’ın altında ek dönüşüm yapılması halinde eksik kalan meblağ kadar menkul değer bloke olarak tesis edilir” tabirlerine yer verildi.
Bu oran Nisan ayında yapılan düzenlemede yüzde 5 olarak tanımlanmıştı. Düzenleme hem gerçek hem de hukukî şahısları kapsıyordu. Yeni düzenlemede yalnızca gerçek şahıslar için maksatlar güncellendi. Tüzeller için ise eski oranlar yürürlükte kalmaya devam edecek.
Temmuz sonrası maksat yüzde 30
Yeni düzenleme ile, yalnızca birinci dilim değil, 28 Temmuz sonrası için de kademeli TL’ye geçiş düzenlemesi yapıldı. Buna nazaran, 28 Temmuz tarihi sonrasında gerçek şahıslar için dövizden TL dönüşüm oranında yüzde 30’u yakalayamayan bankalar için yüzde 10 ek menkul değer tesisi yapılacak.
Eklenen süreksiz unsurda kelam konusu değişiklik için, “28/7/2023 hesaplama tarihinden itibaren yüzde 30,00’ın altında kalan bankalar için ek dönüşüm oranının paydasında yer alan mevduat/katılım fonu meblağının yüzde 10’u oranında ek menkul değer kelam konusu amaca ulaşılıncaya kadar bloke olarak tesis edilir” sözleri kullanıldı.
Menkul değer blokesi, 28 Temmuz’a kadar tutmayan yüzde 10 maksadının eksik kalan kısmı için 6 ay mühletle uygulanacak. 28 Temmuz sonrasında yüzde 30 maksadı tutmayan bankalar için uygulanacak yüzde 10 ek menkul değer tesisi ise yüzde 30 gayesi tutturulana kadar bloke olacak.
