Fidan, Endonezya’nın başşehri Cakarta’da düzenlenen Türkiye-ASEAN Sektörel Diyalog Paydaşlığı Üçlü Toplantısı’nda konuştu.
FETÖ’nün darbe teşebbüsünde hayatını kaybeden vatandaşları anan Fidan, 251 vatandaşın en büyük fedakarlığı yaptığını ve Türk demokrasisini, egemenliğini ve özgürlüğünü korumak için savaştığını söyledi.
Fidan, Türkiye’nin Asya bölgesindeki dostlarının FETÖ ile gayrette yaptıkları işbirliğinin takdirle karşılandığını belirterek, terör tehdidini kesin olarak ortadan kaldırmak için birlikte daha fazlasını başarmaya kararlı olduklarını vurguladı.
Uluslararası sistemin büyük bir dönüşümün eşiğinde olduğunu kaydeden Fidan, tüm dünyada bölgesel ve sivil çatışmaların arttığını, global ekonomik toparlanmanın zayıfladığını, güç krizinin şimdi bitmediğini, yoksulluk, eşitsizlik, besin güvensizliği ve iklim şoklarının telaş verici düzeylerde olduğunu söyledi.
Fidan, ayrıyeten 2030’a kadar sürdürülebilir kalkınma gayelerine ulaşmanın zorluğuna dikkati çekerek, “Ancak bir Endonezya atasözünün dediği üzere, sağlam ağaç fırtınadan korkar. Güneydoğu Asya ile Türkiye ortasındaki güçlendirilmiş işbirliği, global gidişat üzerinde kalıcı ve olumlu bir tesir bırakma potansiyeline sahip” tabirlerini kullandı.
Stratejik vizyonu üç sütun altında özetlediklerini kaydeden Fidan, bunlardan birincisinin “barış arayışı” olduğunu vurguladı.
Dışişleri Bakanı Fidan, “Türkiye, günümüzün giderek karmaşıklaşan ve uzayan çatışmalarına barışçıl tahliller aramaktadır. Ukrayna’dan Somali’ye, Filipinler’den Balkanlar’a kadar arabuluculuk çalışmalarımızın somut sonuçlarından gurur duyuyoruz” değerlendirmesini yaptı.
‘Türkiye ve ASEAN, bölgelerinde ekonomik büyüme için kıymetli merkezler olmaya devam ediyor’
Türkiye’nin Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) ile başlattığı Karadeniz Tahıl Girişimi’yle benzeri görülmemiş bir kıtlığı önlediğini vurgulayan Fidan, “Bunun olumlu tesiri, dünyadaki her yemek masasında hissediliyor. Türkiye bölgesel sahiplenmeye öncelik vermeye ve çok tesirlerden arınmış bir dış siyaset yürütmeye devam edecektir” dedi.
Bu manada ASEAN’a çok benzediklerini belirten Fidan, ASEAN’ın Güneydoğu Asya’yla ilgili olarak barışçıl ve refah içerisinde bir seyahati gerçekleştirmesinde bir araç olduğunu lisana getirdi.
Fidan, öte yandan Türkiye ve ASEAN’ın kıymetli siyasi diyaloğu bir ortaya getirerek yenilikçi ve barışçıl tahliller ortaya koyabileceğini vurguladı.
Türkiye’nin ekonomik güzelleşmesinin salgın sonrasında bütün beklentilerin tersine son derece kıymetli bir artış gösterdiğini, 2023’ün birinci 3 ayında Türkiye’nin gayri safi yurt içi hasılasının yüzde 4 oranında artarak dünyada en düzgün gelişen ekonomiler ortasında yer aldığını aktaran Fidan, Türkiye’nin ihracatının halihazırda geçen yıl 252,4 milyar dolara ulaştığını lisana getirdi.
Fidan, tıpkı devirde ASEAN’ın 700 milyonluk nüfusuyla dünyanın 5. gayri safi yurt içi hasılasına sahip olduğunu belirterek, “Bu manada Türkiye ve ASEAN, bölgelerinde ekonomik büyüme için kıymetli merkezler olmaya devam ediyor. Bu manada karşılıklı yararlı olacak olan ilgilerimizi ortak öncelikler üzerine oturtmanın her iki tarafa da yarar sağlayacağına inanıyorum.” tabirlerini kullandı.
Yeniden Asya Girişimi
Yeniden Asya Teşebbüsü’nün Türkiye’nin en temel unsurlarından biri olduğunu kaydeden Fidan, bu teşebbüsün ticaret, yatırımlar, savunma sanayii, bağlantısallık, yeşil güç ve dijital teknolojiler üzere kıymetli alanları öncelik olarak belirlediğini ve birebir vakitte sürdürülebilir kalkınma amaçlarına odaklandığını anlattı.
Fidan, Yine Asya Teşebbüsü’nün birebir vakitte ASEAN’ın Hint-Pasifik erişim stratejisini destekleyen bir teşebbüs olduğuna dikkati çekerek, stratejilerinin ve dinamizmin bir ortaya gelmesinin ekonomik güzelleşmeyi yapısallaştıracağını ve sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşmalarını sağlayacağını tabir etti.
Etkin çok taraflılık vurgusu
Üçüncü değerli ayağın ise aktif çok taraflılık olduğunun altını çizen Fidan, bugün en sıkıntı pürüzlerin aslında hudut tanımadığını, düzensiz göç, iklim değişikliği, iklimle ilgili ortaya çıkan felaketler ve birebir vakitte atık sıkıntısının kritik durumunun bu zorluklardan kimileri olduğunu aktardı.
Fidan, Türkiye ve Güneydoğu Asya’nın bunlardan en berbat etkilenenler ortasında olduğuna işaret ederek, ASEAN üyelerinin Türkiye’de 6 Şubat’ta yaşanan yıkıcı zelzelelerin ardından göstermiş oldukları dayanışmanın her vakit hatırlayacakları kıymetli bir dayanak olduğunu lisana getirdi.
Bu cins pürüzlerle işbirliği ruhuyla baş edebilmek için Türkiye’nin ASEAN üzere faal çok taraflılığın ehemmiyetine inandığını aktaran Fidan, bunun birebir vakitte Türkiye’nin Sıfır Atık inisiyatifinin ortaya çıkardığı ve en temel odaklandığı noktalardan bir tanesi olduğunu ve BM Genel Heyeti tarafından da bu inisiyatifin desteklendiğini tabir etti.
Fidan, çok taraflılığın artması için memleketler arası kuruluşların, bilhassa BM’nin ıslahata tabi tutulması gerektiğini vurgulayarak, bu bağlamda ASEAN ve üyeleriyle çok daha fazla dayanışma sağlamak istediklerini söyledi.
Güneydoğu Asya’nın Türkiye’yle çalışmasının ve ASEAN’la işbirliğinin güçlendirilmesinin, Türkiye’nin siyasi ve finansal bir merkez olması maksatlarını desteklemeye devam ettiğini aktaran Fidan, 28 Mayıs’ta yapılan seçim sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oluşturduğu kabinenin en temel önceliklerinden bir adedinin de bu olduğuna işaret etti.
Fidan, yeni devirde kıtasal erişim stratejilerini daha kurumsal hale getireceklerini belirterek, “Bunların ortasında Tekrar Asya Teşebbüsü var. Bunun için yeni paydaşlık modelleri geliştireceğiz ve mevcut olanları güçlendireceğiz. İşte bu nedenle bölgesel ve global siyasi ortamda temel oyuncular olarak Türkiye ve ASEAN’ın çok daha ileri düzeyde işbirliği yapması gerektiğine inanıyoruz. Türkiye ve ASEAN ortasındaki bu diyalog paydaşlığı bizim ortak maksadımız için değerli bir sinerji oluşturabilir. Bu da adil, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir milletlerarası düzendir” diye konuştu.
