DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, minimum fiyatın yılın ikinci yarısından itibaren 11 bin 402 lira olarak açıklanmasına ait tenkitlerde bulundu. Çerkezoğlu, minimum fiyatın personellerin geçim kurallarını karşılamadığını ve yoksulluk hududunun altında kaldığını belirtti. Ayrıyeten, kamu çalışanları ile özel kesim personelleri ortasındaki fiyat farklarına da değindi.
“YOKSULLUK HUDUDU 35 BİN TL’YE DAYANDI”
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, minimum fiyatın yılın ikinci yarısından itibaren 11 bin 402 lira olarak açıklanmasına ait, “Asgari fiyat belirlenirken emekçinin geçim kaideleri göz önünde bulundurulmamıştır. Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi tarafından Mayıs 2023 devri için açıklanan yoksulluk sonu 35 bin TL’ye dayanmış durumdadır. Bir konuta iki minimum fiyat girse bile yoksulluk hududu aşılmamaktadır” değerlendirmesini yaptı.
Asgari Ücret Tespit Komitesi’nin bugün yapılan üçüncü toplantısının akabinde Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, yılın ikinci yarısında uygulanacak minimum fiyatın 11 bin 402 lira olacağını açıkladı. DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, konfederasyonun idare şurası ismine yeni taban fiyata ait yazılı açıklama yaptı.
“ULUSLARARASI STANDARTLAR GÖZ ÖNÜNE ALINMAMIŞTIR”
Asgari fiyatın bir defa daha emekçilerin kaygısına deva olamadığına ve artışın yetersiz kaldığına vurgu yapan Çerkezoğlu, şunları kaydetti:
“Asgari fiyat tespitinde, minimum fiyatın ülkemizde en düşük fiyat olmadığı, ortalama fiyat haline geldiği gerçeği göz arkası edilmiştir. AB ülkelerinde yüzde 4 civarında olan taban fiyat kapsamı ülkemizde yüzde 50 civarındadır. Taban fiyat, milyonların sorunudur. Minimum fiyat tespitinde bu gerçek dikkate alınmamıştır. Minimum fiyat belirlenirken emekçinin geçim koşulları da göz önünde bulundurulmamıştır. Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından Mayıs 2023 periyodu için açıklanan yoksulluk sonu 35 bin TL’ye dayanmış durumdadır. Belirlenen taban fiyat yoksulluk sonunun yüzde 67,3 altındadır. Öbür bir sözle bir konuta iki minimum fiyat girse bile yoksulluk sonu aşılmamaktadır. Minimum fiyat belirlenirken bir sefer daha emekçinin yalnızca kendisinin değil, ailesiyle bir arada geçiminin sağlanması gerektiğini söyleyen memleketler arası standartlar göz önüne alınmamıştır.
“DEVLETTE VE ÖZEL KESİMDE FARKLI TABAN FİYAT, EŞİTLİK UNSURUNA AYKIRIDIR”
Öte yandan, kamu emekçisi ile özel bölüm emekçileri ortasındaki uçurum devam etmektedir. Kamu çalışanlarının mevcut en düşük brüt fiyatı 21 bin 750 TL’dir. Çerçeve Sözleşme’de öngörülen 6 aylık enflasyon farkı hesaba katılmadan bile, temmuz ayındaki yüzde 15’lik artış ile kamu çalışanının en düşük çıplak brüt fiyatı 25 bin 12 lira 5 kuruş olacaktır. Böylelikle kamu personellerinin en düşük brüt fiyatı ile özel bölüm için belirlenen brüt minimum fiyat ortasında 11 bin 598 TL’lik makas olacak. Bir sefer daha söylemek isteriz ki devlette ve özel dalda farklı minimum fiyat eşitlik prensibine terstir. DİSK, minimum fiyatla ilgili talepleri için uğraş etmeye devam edecektir.”
“YÜKSEK ENFLASYON DEVRİNDE TABAN FİYAT YILDA 4 KERE BELİRLENMELİDİR”
Çerkezoğlu, minimum fiyatla ilgili taleplerini de şöyle sıraladı:
“- Yüksek enflasyon periyodunda minimum fiyat yılda 4 kere belirlenmelidir. Fiyatlar toplu kontratlarla belirlenmelidir. Emekçi sınıfının minimum fiyat cenderesinden kurtulması için sendikalaşma ve grev hakkı önündeki tüm maniler kaldırılmalıdır. İvedilikle atılması gereken adım ise teşmil yoluyla toplu iş mukavelelerinin kapsamının genişletilmesidir. Teşmil, maddelerimizde olan bir düzenlemedir ve personellerin iş kollarındaki toplu iş kontratlarından faydalanmalarını sağlamak epey kolaydır. Personellerin taban fiyat mahkûmiyetine son vermek istiyorsak teşmil derhal gündeme alınmalıdır.
Asgari fiyat tespit süreci demokratikleştirilmeli, öbür emekçi konfederasyonlarının iştiraki da sağlanmalı, patron ve hükümetin ortak kararıyla taban fiyat ilan edilmesinin önüne geçilmeli, uyuşmazlık halinde grev hakkını da içeren bir toplu pazarlık süreci olarak işletilmelidir.
“EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI DA TABAN FİYAT SEVİYESİNDE BELİRLENMELİDİR”
Asgari fiyatın tespitinde TÜİK’in inandırıcılıktan uzak enflasyon dataları değil, gerçek enflasyon ve ekonomik büyüme ile geçim kaideleri, personelin yalnızca kendisinin değil ailesiyle birlikte geçiminin sağlanması gerektiğini söyleyen memleketler arası standartlar göz önüne alınmalıdır. Her vakit söylediğimiz üzere taban fiyat belirlenirken bir meskende iki kişinin çalışması halinde o konuta yoksulluk hududunun üstünde gelir girmesi garanti altına alınmalıdır. Kamu emekçileri ve özel dal çalışanları ortasındaki fiyat farkları ortadan kaldırılmalıdır. En düşük emekli aylığı da taban fiyat seviyesinde belirlenmelidir.”
