Ailesi tarafından yapılan yazılı açıklamada, Ellsberg’in 92 yaşında California’daki konutunda pankreas kanserine yenik düştüğü bildirildi.
Ellsberg, 2 Mart’ta birinci sefer Twitter hesabından kendisine ‘müdahale edilemez pankreas kanseri’ teşhisinin konulduğunu duyurmuş ve “Size, doktorlarımın bana 3 ila 6 ay mühlet verdiğini haber vermekten ötürü üzgünüm” sözünü paylaşmıştı.
Pentagon dokümanlarını basına sızdırdı
Chicago’da 1931’de doğan Ellsberg, 1952’de Harvard Üniversitesinden mezun olduktan sonra Deniz Kuvvetleri’ne katılarak iki yıl orduda misyon yaptı.
Ellsberg, ordudan sonra Harvard’a dönerek iktisat üzerine doktorasını tamamladı ve 1964’te Savunma Bakanı Robert McNamara devrinde Pentagon’da işe başladı.
Vietnam’da iki yıl vazife yapan Ellsberg, bölgedeki savaşla ilgili en saklı bilgileri içeren ve Pentagon gelgeleri ismiyle bilinen Savunma Bakanlığının özel kapsamlı çalışmasına katkıda bulundu.
Zamanla Vietnam Savaşı konusundaki fikirleri değişen Ellsberg, RAND Corporation’da savunma analisti olarak çalışırken 1969’da ABD hükümetinin savaşı kazanamayacağını çok evvelce bildiğini ve kamuoyunu kandırdığını ortaya çıkaran 7 bin sayfalık Pentagon dokümanlarını gizlice fotokopisini çekerek basına sızdırdı.
Dönemin ABD Lideri Richard Nixon, Ellsberg’i hain olmakla suçlarken idare, New York Times ve Washington Post’a sızdırılan evrakların yayımlanmaması için mahkemeye başvurdu fakat Yüksek Mahkeme, davada basının lehine karar verdi.
115 yıl mahpus cezası talebiyle yargılandı
Casusluk Yasası’ndan dava açılan Ellsberg, 115 yıl mahpus cezası istemiyle yargılandı. Dava, Nixon hükümetinin yasa dışı kapalı dinlemeler yaptığının ortaya çıkmasıyla usulsüzlükten iptal edildi.
Dönemin uzmanları, Ellsberg’in sızdırdığı dokümanların ülkedeki savaş zıtlığını artırarak ABD’nin Vietnam’dan çekilmesinde etken olduğu, akabindeki gelişmelerin de Nixon’ı istifaya götüren Watergate Skandalı’nın birinci işaretlerini oluşturduğu değerlendirmesinde bulundu.
Ellsberg, Vietnam savaşından sonra ömür uzunluğu savaş tersi tavrını sürdürdü, Irak ve Afganistan başta olmak üzere Rusya-Ukrayna Savaşı’na karşı çıkanların ortasında yer aldı.
Devlete ilişkin zımnî evrakların sızdırılması konusunda her vakit muhbirlere art çıkan Ellsberg, bu bahiste ABD kamuoyunda çok tartışılan Edward Snowden ve Chelsea Manning üzere ifşacılara da takviye verdi.
